اقدامات توانبخشی قلبی در مدیریت فشار خون

ارزیابی ریسک ASCVD (بیماری­های آترواسکلروتیک قلبی عروقی)

عوامل ایجاد پرفشاری خون

بیماری های کلیوی (پارانشیمال – اوروپاتی‌های انسدادی)

داروهای استروئیدی – اریتروپویتین – سیکلوسپورین و NSAID ، آمفتامین ، کوکایین …

بیماریهای متابولیک و اندوکرین

آپنه انسدادی خواب

اکلامپسی و پره اکلامسپی

نوروژنیک (استرس، پلی‌نوریت، افزایش ICP و ….)

استفاده از سابقه بیماران و ریسک ASCVD برای تصمیم

اهداف درمانی

کاهش فشار خون سیستولی تا mmHg 130 و کاهش فشار خون دیاستولی تا mmHg 80 ولی نه کمتر از .mmHg 60

کاهش بیش از حد فشارخون میتواند خطر حوادث قلبی عروقی را افزایش دهد

کاهش فشارخون در بیماران کلیوی و دیابتیک بسیار ارزشمند است.

کاهش فشار خون در بیماران بالای 75 سال تا بالاتر از سطوح درمانی به دلیل حفظ فشار ارتواستاتیک قابل توجه است.

در بیماران کلیوی و دیابتیک بهتر است از دو نوع گروه دارویی با دوز پایین تر استفاده شود.

اقدامات غیردارویی درمان

کاهش وزن

رژیم غذایی DASH (رژیم غذایی غنی از سبزیجات، میوه­ها، غلات کامل، لبنیات بدون چربی یا کم چرب، ماهی، مرغ، آجیل و حبوبات است. همچنین در این رژیم منع مصرف چربی­های اشباع، گوشت­ چرب و لبنیات پرچرب وجود دارد)

کاهش مصرف سدیم

افزایش مصرف پتاسیم و کلسیم

کاهش مصرف الکل

فعالیت بدنی

کم فشاری ارتواستاتیک خون (هایپوتنشن ارتواستاتیک)

تشخیص هایپوتنشن ارتواستاتیک زمانی تایید میشود که بعد از حداقل 5 دقیقه حالت خوابیده، فرد در مدت 3 دقیقه ایستادن یا در زاویه 60 درجه روی تخت مایل (tilt table) دچار mmHg 20 افت فشار سیستولیک و یا mmHg 10 افت فشار دیاستولیک شود. علائم این بیماری شامل سبکی سر، خستگی، سرگیجه، تاری دید، مشکل در تمرکز، تپش قلب، تهوع، اضطراب و سنکوپ است. هایپوتنشن ارتواستاتیک معمولا بخشی از یک بیماری سیستمیک مثل پارکینسون، آسیب­های عصبی دیابت، سنکوپ وازوواگال، هایپوتنشن بعد از مصرف غذا و …. است.

اقدامات توانبخشی قلبی برای مدیریت فشار خون بالا

توانبخشی قلبی یک مدل کلی از مراقبت بیمار است که در پیشگیری ثانویه و کنترل بیماری­های قلبی نقش دارد. در زمینه فشارخون، توانبخشی قلبی میتواند در ارزیابی فشارخون و همچنین مداخلات درمانی موثر باشد. در میان بیماران قلبی که تحت مراقبت توانبخشی قلبی قرار گرفتند، 13 تا 26 درصد، کاهش مرگ و میر به علل مختلف و 20 تا 36 درصد، کاهش مرگ به علت قلبی را تجربه کردند. طبق تحقیقات انجام شده در کشورهای مختلف، افزودن برنامه­های توانبخشی به درمان رایج برای بیماری­های قلبی، مراجعات بیمارستانی بیماران قلبی شامل بیماران کم­خطر سکته قلبی، نارسایی قلبی و بیمارانی که تحت مداخلات استنت گذاری و آنژیوپلاستی قرار گرفته­اند را با درصد قابل توجهی کاهش میدهد.  تحلیل­ها نشان میدهد که توانبخشی قلبی میتواند فشار سیستولیک را از 3 تا 7 میلی­متر جیوه و فشار دیاستولیک را تا 2 میلی­متر جیوه کاهش دهد. یک بخش بسیار مهم در توانبخشی بیماران فشارخونی، ارزیابی، مداخله و اندازه­گیری و کنترل فشارخون است.

طبق ارزیابی مشترک انجمن قلب و انجمن توانبخشی قلبی ریوی آمریکا در سال 2007 ارزیابی، مداخله و نتیجه اقدامات توانبخشی باید به صورت زیر باشد:

ارزیابی: اندازه­گیری فشارخون هردو دست (بعضی منابع اندازه­گیری فشارخون هردو پا را نیز پیشنهاد میکنند) برای 2 روز یا بیشتر در وضعیت­های مختلف

مداخله: تغییرات سبک زندگی در افرادی که فشار سیستولی بین 120 تا 139 mmHg و فشار دیاستولی بین 80 تا 89 mmHg دارند. در صورتی که پس از تغییرات سبک زندگی، فشارخون فردی که بیماری زمینه­ای مثل بیماری­های مزمن کلیوی، نارسایی قلبی و دیابت دارد، بالای 130 روی 80 باشد / فشارخون فرد بدون بیماری زمینه­ای بالای 140 روی 90 باشد، باید درمان دارویی آغاز شود.

نتایج مورد انتظار: فشارخون فرد بدون بیماری­ زمینه­ای زیر 140 روی 90 و فشارخون فرد دارای بیماری­ زمینه­ای زیر 130 روی 80 باشد.

برنامه­ های فردی برای ارزیابی و آموزش دارودرمانی در کنار پزشک، آموزش­های رفتاری و سبک زندگی، مدیریت فعالیت فیزیکی و تمرینات ورزشی، تغذیه، سلامت روان و ترک سیگار، اجزای اصلی توانبخشی قلبی برای کاهش فشارخون هستند.

جدول برنامه­ های ورزشی ارائه شده توسط سازمان­ها و کمیته­ های مختلف برای کاهش فشارخون

ضمیمه جدول بالا به عنوان کلاس­بندی فعالیت­های فیزیکی در حوزه توانبخشی: مراقبه ترانسدنتال (دسته IIB، سطح B شواهد)، سایر تکنیک های مراقبه (دسته III، سطح C شواهد)، یوگا (دسته III، سطح C شواهد)، سایر درمان های آرامش بخش (دسته III، سطح B شواهد)، رویکردهای بیوفیدبک (دسته IIB، سطح B شواهد)، تنفس از طریق دستگاه (دسته IIA، سطح B شواهد)، طب سوزنی (دسته III، سطح B شواهد)، رژیم های مبتنی بر ورزش، از جمله هوازی (دسته I، سطح A شواهد)، مقاومت دینامیکی (دسته IIA، سطح B شواهد)، و دسته ایزومتریک (دسته IIB، سطح C شواهد).

یکی دیگر از بخش­های اصلی توانبخشی قلبی، مدیریت پروسه درمانی بیمار است. به عبارتی دیگر، دارودرمانی در یک ارزیابی اولیه برای اطمینان از مصرف صحیح داروها توسط بیماران و همچنین تحمل بیمار و اثربخشی دارو، به طور کامل بررسی میشود. آموزش و مشاوره در مورد اثرات درمانی، عوارض جانبی و اهمیت مصرف درست و به موقع دارو نیز جزئی از CR است.

اقدامات توانبخشی قلبی برای مدیریت هایپوتنشن ارتواستاتیک (OH)

آموزش­های پیشگیری از افتادن هنگام سنکوپ

لباس­های فشرده ساز مثل stocking donner

تغییرات سبک زندگی مثل افزایش مصرف آب و تا حدودی نمک، بالا نگه داشتن سر هنگام خوابیدن، تمرین­های ورزشی برای افزایش بازگشت وریدی در هنگام ایستادن، خودداری از ایستادن به مدت طولانی، بیرون نرفتن در هوای آفتابی و گرم، مصرف وعده­های غذایی کوچک­تر برای پیشگیری از OH که بعد از غذا ایجاد میشود، خودداری از تغییر وضعیت­های ناگهانی

آموزش­های گوناگون برای بیماران OH مثل نشستن در لبه تخت به مدت 30 ثانیه قبل از بلند شدن، تا 10 شمردن در حالت ایستاده و قبل حرکت، مصرف آب به صورت منظم و به خصوص قبل از خانه بیرون رفتن، آب­ درمانی و ….