فعالیت­های فیزیکی در بیماری کرونری قلبی (CHD)

دسته ­بندی بیماری­های کرونری قلبی

سندروم کرونری مزمن (CCS) که شامل بیماران دارای آنژین و تنگی نفس، نارسایی قلبی و نارسایی بطن چپ به علت CHD، آنژین پرینزمتال (به علت اسپاسم عروق کرونر) و میکروواسکولار و حتی بیماران بدون علامت که در غربالگری CHD آن­ها مشخص شده است.

سندروم کرونری حاد (ACS) که معمولا نتیجه سندروم کرونری مزمن است.

طبقه ­بندی شدت آنژین

بر اساس انجمن قلب و عروق کانادا و انجمن قلب نیویورک:

کلاس I: محدودیت خاصی در فعالیت­های فیزیکی وجود ندارد. فعالیت فیزیکی معمول مثل راه رفتن و بالارفتن از پله­ها باعث درد آنژینی، تنگی نفس، تپش قلب و خستگی نمیشود. در هنگام استراحت هم مشکلی وجود ندارد. فقط فعالیت­های شدید و طولانی کاری یا ورزشی ممکن است باعث ایجاد علائم شود.

کلاس II: محدودیت کمی در فعالیت­های فیزیکی وجود دارد. فعالیت­های فیزیکی معمول مثل راه رفتن و از پله بالا رفتن سریع، راه رفتن در سربالایی، راه رفتن یا از پله بالا رفتن پس از خوردن غذا، در سرما یا در صبح زود پس از بیدارشدن، راه رفتن بیش از دو خیابان و بالا رفتن از پله بیش از نیم طبقه باعث ایجاد علائم معمول و غیرمعمول آنژين میشود. در هنگام استراحت هم مشکلی وجود ندارد.

کلاس III: محدودیت نسبتا زیادی در فعالیت­های فیزیکی وجود دارد. فعالیت­های فیزیکی سبک­تر از حد معمول مثل راه رفتن در حد یک یا دو خیابان و بالا رفتن از پله در حد یک نیم طبقه در شرایط عادی باعث ایجاد علائم آنژین میشود. در هنگام استراحت هم مشکلی وجود ندارد.

کلاس IV: با کوچک­ترین فعالیت فیزیکی دچار علائم میشوند. حتی در حالت استراحت نیز ممکن است دچار ناراحتی قلبی شوند که این ناراحتی با کوچک­ترین فعالیت بدتر و بدتر میشود.

تشخیص بیماری ایسکمیک قلبی (IHD) و چگونگی انطباق آن با فعالیت­های فیزیکی

بیمار مبتلا به IHD یا مشکوک به بیماری ایسکمیک قلبی مراجعه میکند. در ارزیابی بیمار باید ظرفیت عملکرد بیمار، برنامه درمانی، تشخیص­های افتراقی IHD و درد سینه بررسی شود. بالا بودن کلسیم در تست EBCT نیز میتواند اندیکاسیون IHD باشد. در مرحله بعدی باید بررسی شود که آیا بیمار قادر به انجام فعالیت­های فیزیکی است یا خیر. اگر بود باید از بیمار نوار قلب در حالت استراحت گرفته شود. نوار قلب نرمال باشد، تست ورزش میگیریم. اگر نباشد، باید از روش­های تشخیصی که در هنگام وجود محدودیت در فعالیت­های فیزیکی استفاده میشوند، بهره برد. این روش­ها شامل PET Scan، CMR، اکو، اسکن پرفیوژن هستند.

در تست ورزش اصطلاحی وجود دارد به اسم MET که نشان­دهنده میزان متابولیسم بر حسب مصرف اکسیژن در هر کیلوگرم در هر دقیقه است. اگر در تست تردمیل MET زیر 7 باشد، بیمار دارای آنژین کلاس II به بالا است. MET بالای 7 در بیماران نرمال یا کلاس I وجود دارد. MET بالای 10 کاملا نرمال و 7-10 مرزی است.

درمان بیماران سندروم مزمن کرونری (CCS)

توضیح کامل مشکل برای بیمار و اطمینان دادن به او بابت کنترل شرایط و بیماری

تشخیص عوامل تشدید­کننده علائم بیماری و تذکر به بیمار

تطبیق فعالیت­های فیزیکی بیمار با شرایط بیماری او در صورت نیاز

درمان ریسک­فاکتورهای بیماری

دارودرمانی

بررسی نیاز به ریواسکولاریزاسیون

توضیح کامل مشکل برای بیمار و اطمینان دادن به او بابت کنترل شرایط و بیماری

بازتوانی برای کاهش وزن، افزایش تحمل فعالیت­های فیزیکی و کنترل ریسک­فاکتورها در این مرحله از درمان توصیه میشود.

تشخیص عوامل تشدیدکننده علائم بیماری

هیپرتروفی بطن چپ، کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک و بیماری­های دریچه آئورت، هایپرتنشن، هایپرتیروئیدیسم و چاقی باید سریعا درمان شوند یا تحت کنترل قرار گیرند. همچنین بیماری­هایی که تامین اکسیژن میوکارد قلب را دچار اختلال میکنند مثل بیماری­های تنفسی و سیگار کشیدن. آنمی نیز به دلیل کاهش ظرفیت حمل اکسیژن در خون میتواند آنژین را تشدید کند.

تطبیق فعالیت­های فیزیکی بیمار

گذاشتن محدودیت برای فعالیت­های فیزیکی بیمار میتواند باعث افزایش تحمل انجام این فعالیت­ها باشد. مثلا کاهش مصرف انرژی یا سرعت فعالیت­های فیزیکی در هنگام صبح، بعد یک وعده غذایی و یا در هوای سرد از جمله این محدودیت­ها است. ممکن است تغییراتی در فعالیت­های شغلی یا خانگی نیز اعمال شود. یک برنامه منظم تمرین ایزوتونیک که شدت آن تا حد آستانه ایجاد علائم آنژین است و ضربان قلب را تا 80 درصد تعداد ضربان همراه با ایسکمی افزایش میدهد، یکی از بهترین روش­ها برای ارتقای تحمل فعالیت­های فیزیکی است. با تست ورزش امتیاز MET شخص در شرایط ایسکمیک مشخص میشود و طبق امتیاز MET میتوان محدودیت­های فیزیکی را اعمال کرد.

کنترل ریسک فاکتورها

سندروم متابولیک شامل چاقی، دیابت، هایپرتنشن و دیس­لیپیدمی که در تمامی این موارد تغذیه باید رعایت شود. رژیم غذایی مناسب شامل مصرف کم چربی­های اشباع، چربی­های ترانس و مصرف کم نمک است. انجام تمرینات ورزشی و کاهش وزن نیز بخشی از برنامه توانبخشی است.